Herman Lethmaet en de Goudse Glazen

Een wandeling door de Goudse Sint-Janskerk is een ontdekkingstocht door een meer-dan-levensgrote geïllustreerde Bijbel. De glazen in de kooromgang stellen episoden voor uit het leven van Johannes de Doper, de naamgever van de kerk, afgewisseld met scènes uit het leven van Jezus zelf.

De laatste twintig jaar heeft wetenschappelijk onderzoek van de glazen veel nieuwe inzichten opgeleverd. Duidelijk is geworden dat het glazenensemble op een masterplan is gebaseerd. Helaas is dit verloren gegaan, maar de vraag naar de inventor en het concept speelt nog steeds.

Herman Lethmaet, Gouwenaar van geboorte, participerend in het netwerk van Erasmus, doctor in de theologie en plaatsvervanger van de bisschop van Utrecht, blijkt de man achter dit masterplan te zijn. De iconografie van de glazen is een uitwerking van zijn traktaat Over de vernieuwing van de godsdienst. De glazen blijken een zelfbewust manifest van een krachtige vernieuwingsbeweging binnen de katholieke kerk die door de ontwikkelingen van 1572 tamelijk abrupt werd omgebogen.

Koen Goudriaan (1950) is emeritus-hoogleraar Geschiedenis der Middeleeuwen (VU). Belangrijk thema binnen zijn onderzoek vormt de stad Gouda en meer in het algemeen de cultuur- en religiegeschiedenis van de Noordelijke Nederlanden. Over de glazen publiceerde hij o.a Breekbaar erfgoed, De glazen in de Goudse Van der Vormkapel (2013).