God, iets of niets

Het religieuze landschap in Nederland is de afgelopen vijftig jaar in hoog tempo veranderd. Mensen geloven niet minder, maar wel anders. Er is al enkele jaren een trend zichtbaar waarbij mensen religieus 'winkelen' en 'bricoleren', dus elementen uit verschillende religieuze tradities combineren. Dit is typisch voor onze hedendaagse 'vloeibare samenleving' waarin grenzen vervagen en categorieën versmelten.

Er zijn mensen die een houding hebben van 'believing without belonging', zij geloven in iets hogers zonder zich te willen committeren aan een specifieke religieuze traditie. Zij nemen uit verschillende religieuze tradities wat ze aantrekkelijk vinden en waar ze zich goed bij voelen, en voegen dit samen tot een persoonlijk gekleurde en tamelijk veranderlijke levensbeschouwing.

Er zijn ook atheïstische 'zinzoekers' die zich religieus noemen, maar die ieder idee van een bovennatuurlijke God verwerpen. Bijvoorbeeld de groep van 'religieuze naturalisten', vaak natuurwetenschappers die een spiritualiteit aan de natuur of aan hun wetenschappelijke activiteiten ontlenen, maar gebruikmaken van taal uit de christelijke traditie. Ze spreken bijvoorbeeld over de wereld als 'heilig'. Smedes laat aan de hand van voorbeelden in dit boek zien dat door deze dynamiek traditionele categorieën van 'gelovig' en 'ongelovig' veelal niet langer adequaat blijken.