De politiek der dingen

Techniek is een politieke factor van belang. De HSL, de Joint Strike Fighter, de Noord-Zuid lijn, het elektronisch patiëntendossier, kernenergie, ondergrondse CO2-opslag, slimme elektriciteitsmeters, kabinetten en bewindspersonen kunnen er over struikelen, politieke partijen kunnen met hun standpunten op deze dossiers kiezers trekken of juist van zich vervreemden. Nieuwe technieken die gewenst leken, creëren soms onverwacht nieuwe problemen die om een politieke oplossing vragen, zoals het waarborgen van privacy in het elektronisch patiëntendossier, de verspreiding van kinderporno via internet of het beheersen van het risico van het transport van gevaarlijke stoffen. Tegelijk helpt techniek bij het oplossen van vele politieke problemen. Techniek is dus zowel deel van het politieke probleem als ook deel van de politieke oplossing.



inhoud

Inleiding: de politiek der dingen
Frits Bolkestein en Jeroen van den Hoven

Racistische viaducten
Langdon Winner over politiek en techniek
Ilse Oosterlaken

Slapende politiemannen
Disciplinerende technologieën in het verkeer
Katinka Waelbers

Gewichtige keuzes
Politiek en ethiek bij het ontwerp van auto's
Anke van Gorp

De Oosterscheldekering
Een voorbeeld van waardenbewust ontwerpen
Ibo van de Poel

Sluisjes in Indonesië en India
Irrigatietechniek als materialisatie van koloniale politiek
Maurits Ertsen

Gebouwen als fysieke en sociale constructies
Cité de la Muette als voorbeeld
Peter Kroes & Hugo Priemus

Elektronische dossiers en echte kinderen
Waarden en ict-systemen in de jeugdgezondheidszorg
Ton Monasso

Wie zoekt zal vinden?
De politiek van zoekmachines op internet
Philip Brey

Splijtbare rechtvaardigheid
Kernenergie en belangenconflicten tussen generaties
Behnam Taebi

Een blik in de baarmoeder
De geboortepolitiek van de echoscopie
Peter-Paul Verbeek

Zorg op afstand
De politiek van draagbare ECG-apparaatjes
Nelly Oudshoorn

De politiek van technische artefacten
Een slotbeschouwing
Jeroen van den Hoven en Ibo van de Poel