Jan van Schaffelaar

Jan van Schaffelaar, offerde zich in 1482 op voor zijn makkers door van de
toren van Barneveld te springen. Later kreeg hij in geschiedenisboeken en
romans de status van nationale held. Men beschreef hem als een edelman, als
de heer van kasteel de Schaffelaar, een inwoner van Barneveld, een Kabeljauw.
Enkelen betwijfelden of de sprong had plaatsgevonden.

Over die gebeurtenis had men echter eeuwen lang niet meer dan een stukje
tekst van negentien regels uit een vijftiende-eeuwse kroniek. Met systematisch
ontleden van die tekst en vergelijking met recent ontdekte bronnen laat deze
studie iets heel anders zien.

Jan van Schaffelaar kwam niet uit Barneveld maar uit Leusden, hij was geen
edelman maar een boer, hij was geen Kabeljauw, het kasteel de Schaffelaar
bij Barneveld heeft niets met Jan van Schaffelaar te maken en het is onjuist
om hem als een vaderlandse figuur te presenteren. Hij was vooral een niets
ontziende huurling die leefde van plunderen. Maar hij is echt naar beneden
gesprongen en men kan dat met recht een heldendaad noemen.

Dr. D.A. Berents schreef onder meer Misdaad in de Middeleeuwen, Stalin en
Hitler komen in de hemel, Slachtbank, Pulp en Adam at geen appel, de verhalen
van het Oude Testament historisch onderzocht.