Een mens is geen machine

In 2025 bestaat de Arbeidsinspectie 135 jaar. Timon de Groot beschrijft hoe dit instituut een eerlijke, gezonde en veilige werkomgeving in Nederland probeerde te creëren, terwijl ze te maken kreeg met hindernissen. Van werkgevers die de toegang tot hun fabrieken blokkeerden tot vakbonden die meer actie eisten, en opeenvolgende regeringen die telkens andere eisen en verwachtingen stelden aan het werk van de inspectie.

De Arbeidsinspectie werd opgericht toen sprake was van enorme industriële groei in Nederland. Arbeiders werden vooral gezien als goedkope handelswaar, gedwongen om door te werken tot ze erbij neervielen, en eenvoudigweg afgedankt wanneer ze niet langer konden presteren. In dit klimaat kreeg de piepjonge Arbeidsinspectie, toen nog met drie inspecteurs, de opdracht om te zorgen dat de omstandigheden op de werkvloer veilig en menselijk bleven.

De Arbeidsinspectie signaleerde vaak als eerste drastische veranderingen in de wereld van het werk en bracht die onder de aandacht van de politiek. Oude sociale problemen zoals kinderarbeid, schijnconstructies en uitbuiting van arbeidsmigranten staken daarbij telkens in een nieuwe vorm de kop op.

Ook vandaag de dag zijn er nog veel uitdagingen: met de internationalisering van de arbeidsmarkt, de groei van het aantal banen waarmee mensen niet in hun bestaanszekerheid kunnen voorzien en de grootschalige arbeidsmigratie, blijft de Arbeidsinspectie onmisbaar.